Có thể thấy rằng, quan niệm mác xít về cá nhân dựa trên quan điểm duy vật về lịch sử. Đồng thời, xem xét con người như là sản phẩm của môi trường xã hội và thừa nhận vai trò tích cực của con người trong nhận thức và cải tạo môi trường đó. Trong bài viết này chúng ta hãy cùng tìm hiểu về cá nhân và sự phát triển cá nhân trước yêu cầu và điều kiện hiện nay ở nước ta nhé.

Định nghĩa về cá nhân

Thực tế, cá nhân là cá thể người, song không phải mọi cá thể người nào cũng đều là cá nhân. Để thể hiện đúng tư cách là cá nhân, con người phải trải qua một quá trình phát triển nhất định để có một nhân cách đầy đủ và mang tính chỉnh thể. 

Ở đây, phạm trù cá nhân mang nét đặc trưng cho con người hoàn chỉnh trong sự thống nhất giữa những đặc điểm riêng biệt của con người và bản chất chung của cộng đồng. Trong sự phát triển của xã hội, sự phát triển của cá nhân là thước đo, là đặc trưng cho sự phát triển xã hội đó. 

Sự phát triển cá nhân trước yêu cầu và điều kiện nước ta hiện nay

Lịch sử sinh thành loài người hàng chục vạn năm cũng là lịch sử mà điện mạo cá nhân luôn luôn vận động và phát triển

Ngay từ thuở sơ khai, con người là những thực thể hoang dã, chưa đủ sức mạnh để tách ra khỏi giới tự nhiên. Con người thường duy trì sự sống trong giới tự nhiên bao la bằng sức mạnh cơ bắp, bằng năng lực bẩm sinh của cái tự nhiên và bằng sự may rợ của số phận.

Tuy nhiên, trong thời Trung cổ, con người bị dồn ép trong ý thức hệ phong kiến và tôn giáo. Bản chất vươn lên khẳng định mình là những cá nhân đã làm nảy sinh tư tưởng Phục hưng ca ngợi con người, đòi tự do cho cá nhân cũng như đề cao chủ nghĩa nhân đạo với ước mơ giải phóng con người.

Trong chế độ tư bản chủ nghĩa, ước mơ tự do cho cá nhân và giải phóng con người đã không thể thực hiện được. Thay vào đó, chủ nghĩa xã hội hiện thực đã từng bước khắc phục được sự tha hoá con người, để con người trở thành những cá thể với tư cách là những chủ thể làm chủ đời sống cùng với những năng lực sáng tạo và phát triển xã hội. 

Tinh thần đổi mới và những điều kiện của sự nghiệp đổi mới đất nước đang mở ra những triển vọng tốt đẹp cho sự phát triển của các cá nhân

Đầu tiên, đó là mục tiêu vươn tới với những động lực bên trong của nó. Thực tế, con người, xét về bản chất xã hội là mang tính cộng đồng, những động lực bên trong thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển của cá nhân là những lợi ích thiết thực đối với từng cá nhân. Nhờ tinh thần đổi mới và thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá vì hạnh phúc con người mà toàn Đảng toàn dân đang thực hiện là điều kiện để kết hợp lợi ích chung với lợi ích riêng.

Thời đại ngày nay là thời đại của văn minh trí tuệ, vì trí tuệ trực tiếp tham gia vào quá trình sản xuất hiện đại. Hơn nữa, hàm lượng trí tuệ trong các sản phẩm do con người làm ra ngày càng cao. Trong xu thế đó, giáo dục để nâng cao dân trí là đòi hỏi cấp bách của sự nghiệp đổi mới. Nhờ công cuộc công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước đang đặt ra vấn đề đào tạo những cá nhân lao động ngày càng có chất lượng cao

Muốn phát triển thì mỗi cá nhân phải tự khẳng định mình và hòa nhập với cộng đồng. Con người Việt Nam đang dần hướng tới những giá trị mang tính toàn cầu nhưng cũng mang đậm nét bản sắc văn hoá dân tộc. Phát triển cá nhân không có nghĩa là đề cao chủ nghĩa cá nhân, mà thực chất còn phát huy những giá trị chuẩn mực về văn hoá của cộng đồng và phát huy tối đa những phẩm chất, tư chất trong bản thân mỗi cá nhân. Tuy nhiên, nhiều yếu tố của nền kinh tế thị trường làm cho người ta chỉ chú ý đến giá trị kinh tế mà quên mất các giá trị tinh thần có ý nghĩa trường tồn của con người. 

Ngoài ra, nền kinh tế thị trường đang đòi hỏi một cách khách quan năng lực hoạt động kinh tế trong mỗi cá nhân. Một cá nhân hiện đại không chỉ là con người chính trị, mà còn phải phát triển khía cạnh kinh tế, tức là biết tư duy kinh tế và biết làm giàu chính đáng. Xét một cách bản chất, điều này có nghĩa là con người biết hoạt động thực tiễn một cách có hiệu quả nhất. Tư duy kinh tế chính là sự đòi hỏi nghiêm khắc của cả hai mặt: bản lĩnh sáng tạo và tri thức khoa học.

Để đáp ứng được sự phát triển của những phẩm chất cá nhân theo tinh thần đó, con người phải học tập và phải rèn luyện không ngừng. Có thể nói, học tập là nét nổi bật trong hiện tại và tương lai của cuộc sống con người. Điều này khẳng định vai trò của giáo dục đối với sự phát triển con người với tư cách cá nhân. Chỉ có cách không ngừng học tập, mỗi cá nhân mới có thể theo kịp tri thức, học vấn và những tiến bộ khoa học – kỹ thuật hiện đại để từ đó sẵn sàng thích nghi và sáng tạo trong cuộc sống hiện đại. 

Tóm lại, phát triển cá nhân là xu thế tất yếu của cuộc sống. Sự phát triển cá nhân là sự thể hiện đặc trưng bản chất xã hội và bản sắc, tư chất riêng trong mỗi con người. Chính những điều kiện của thời đại và của xã hội Việt Nam hiện nay đang tạo ra những tiền đề quan trọng cho sự phát triển cá nhân, đồng thời hướng tới sự hài hoà về nhân cách con người Việt Nam trong cả hiện tại và tương lai.